شرایط انتخاب یک نام تجاری موفق

مجله اکونومیست 1988 را سال برند نامید. در این سال فیلیپ موریس، کرفت (Kraft) را در آمریکا و نستله، رون تیری(Rown Tree) را در اروپا خریدند.

فیلیپ موریس چهار برابر ارزش دارایی های شرکت کرفت بابت خرید آن پول پرداخت کرد و نستله بیش از پنج برابر بابت خرید رون تیری. در سال 1988 تنها چهار نام تجاری به ارزش 50 میلیارد دلار فروخته شد. پرداخت چنین مبالغ کلانی بابت این نام ها، بیانگر ارزش یک نام تجاری به دلیل انتظار کسب سود و منفعت از آن در بلندمدت است. از آن پس مبادلات تجاری ادامه یافت و قدرت نام های تجاری روز به روز بیش تر شده، به طوری که اکنون با قیمت های بسیار قابل توجهی مبادله می شوند. انتخاب یک نام تجاری نیاز به دقت فراوانی دارد. یک نام مناسب می تواند نقش مهمی در موفقیت یک کالا ایفا کند.

انتخاب بهترین نام تجاری برای کالا وظیفه دشواری است و برای انتخاب آن باید کالا و مزایای آن، بازار هدف و خط مشی های بازاریابی مربوط به کالا را دقیقاً مورد بررسی قرار داد. چندین روش برای تعیین نام تجاری وجود دارد که با توجه به شرایط مختلف و منافع شرکت مورد استفاده قرار می گیرد. در این جا به چهار خط مشی اصلی که در انتخاب نام تجاری معمولاً مورد استفاده قرار می گیرد، اشاره می شود:  

 الف- نام های تجاری منفرد: از این سیاست، شرکت پروکتر اند گمبل به خوبی استفاده کرده، به طوری که محصولات مختلف خود را با نام های تجاری گوناگون نظیر تاید، کرست و... به بازار عرضه کرده است. در نتیجه هر محصول با نام تجاری خاص خود، با محصولات مشابه موجود در بازار به رقابت می پردازد. 

 ب- یک نام گروهی برای کالاها: نظیر شرکت آی.بی.ام (IBM)که برای تمامی محصولات تولیدی خود از نام تجاری آی.بی.ام استفاده می کند. 

  ج- اسامی گروهی جداگانه برای کالاها: به طور مثال، شرکت سیرز از این خط مشی تبعیت کرده است. به این معنا که این شرکت برای وسایل و ادوات نام کنمور، برای ابزارآلات نام کرافتزمن و برای تاسیسات خانگی نام هومارت را برگزیده است.

  د- تلفیقی از نام تجاری شرکت و اسامی کالاهای منفرد: شرکت کلاگ از این خط مشی استفاده کرده است و کورن فلیکس کلاگ، رایس کریسپیز کلاگ و رایزن بران کلاگ از آن جمله اند.  

 همچنین نام های تجاری باید خصوصیات ویژه ای داشته باشند که مهم ترین آن ها عبارتند از:  

o       نام تجاری باید چیزی درباره فواید و ویژگی های کالا را برساند

o       تلفظ و به خاطر سپردن نام تجاری باید آسان باشد 

o       نام تجاری باید شاخص و برجسته باشد  

o       ترجمه نام تجاری به زبان های بیگانه باید آسان باشد

o       و از همه مهم تر این که نام تجاری باید قابلیت ثبت و حمایت قانونی داشته باشد

ایجاد نام و نشان تجاری:

نام های تجاری در دوران حیات خود با چالش های متفاوتی روبرو می شوند، زمانی که یک نام تجاری به عرصه بازار وارد می شود، به اتخاذ رویکرد هایی کاملاً متفاوت از نام های تجاری جا افتاده و کهنه کار در بازار نیاز دارد نام های تجاری موفق و خوشنام در دوران حیات خود مراحل تولد، رشد، بلوغ، افول و مرحله دگرگونی و گذار به تولدی دوباره را پشت سر گذاشته اند. این نام های تجاری موفق بارها و بارها توسط مشاوران آگاه و خبره خود، برنامه های استراتژیک جدیدی را تجربه کرده اند. هر نام تجـاری از دو ساختار تشکیل شده است. ساخـتار اول هر نام تجاری که به ساختار مشهود معرف است در قلمرو فعالیت شرکتهای تبلیغاتی است. این ساختار شامل نام، لوگو(آرم)، رنگ، طراحی و زبان می باشد که بسیاری از افـراد زمانی که از ساختـار نام تجاری حرفی به میان می آید تمـرکز خود را فقط به بخش مشهود هر نام تجاری متمرکز می نمایند، اما ساختار دومی نیز هر نام تجاری دارد که به آن ساختار نامشهود می گویند. مهمترین ساختار نامشهود هر نام تجاری "هویت" آن است که خود شش بعد را در بر می گیرد؛ این ابعاد هویت عبارتند از: شخصیت، پیکر، فرهنگ، خود انگاره، رابطه و بازتابش.

نقطه شروع فرایند ساخت برند ، ایجاد یک فهم درست پیرامون هویت درونی برند است، برند تبدیل به اساس و بنیادی می شود که چهار چوب رضایت مندی مشتری را فراهم می کند. در این راستا ارائه خدماتی ویژه هم برای نشان های تجاری موجود و هم برای نشان های تجاری جدید از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این خدمات به شرح زیر می باشد:

1-    ایجاد نام و نشان تجاری جدید (New Brand Building)

o تدوین استراتژی برای نام و نشان تجاری جدید (Brand Building Strategy)

o تعیین و تعریف اجزاء نام و نشان تجاری (Developing Brand Elements)

o موقعیتیابی نام و نشان تجاری (Brand Positioning)

o تعیین پورتفولیوی نام و نشان تجاری (Brand Portfolio)

o تدوین استراتژی برای نام و نشان تجاری محصولات جدید (New Product Branding)

2-     توسعه و نوسازی نام و نشان تجاری موجود (Existing Brand Building)

o بررسی و تحقیق پیرامون وضعیت موجود نام و نشان تجاری (Brand Audit)

o تقویت نام و نشان تجاری (Brand Reinforcement)

o احیاء نام و نشان تجاری (Brand Revitalization)

o مدیریت بحران نام و نشان تجاری (Brand Crisis)

o تدوین استراتژی برای نام و نشان تجاری موجود (Existing Brand Building Strategy)

o تعیین و تعریف اجزاء نام و نشان تجاری شامل:

·         تعیین و تعریف اجزاء جدید نام و نشان تجاری (Developing New Brand Elements)

·         تعریف اجزاء موجود نام و نشان تجاری (Applying Exiting Brand Elements)

·         استفاده از ترکیبی از اجزاء موجود و اجزاء جدید نام و نشان تجاری(Using a Combination of Old and New Elements)

o بررسی و تجزیه و تحلیل پورتفولیوی نام و نشان تجاری(Brand Portfolio)

o بررسی وضعیت نام و نشان تجاری رقبا و تجزیه و تحلیل استراتژی آنها در بازار (Brand Competitive Intelligence)

ارزش یابی برند:

در عصر اقتصاد مبتنی بر دانش، فعالیت های ارزش آفرین سازمان ها فقط متکی بر دارایی های مشهود آنها نیست ، بلکه توانمندی سازمان ها در بکارگیری دارایی های نامشهود، قدرت اصلی ارزش آفرینی آنها را تشکیل می دهـد. هـر نام تجاری دارای ارزش ویژه ای است که می توان آن را با متد های علم حسابداری و بازاریابی محاسبه و ارزشگذاری کرد. امروزه هر نام تجاری خود به عنوان یک کالا در تجارت جهانی مورد داد و ستد قرار می گیرد، و بسیاری از اشخاص حقیقی و حقوقی امروزه یا نام تجاری خود را می خرند و یا می فروشند.

ارزشگذاری نام تجاری به مدیران و متولیان امر کمک می کند تا از نظام های ارزش پایه برای مدیریت برند مدد جویند. ایجاد ارزش اقتصادی نقطه محوری مدیریت برند و تمامی تصمیمات سرمایه گذاری مرتبط با برند است.

بر گرفته از: www.iranbc.ir